Nằm nép mình giữa lòng Thanh Hoá sôi động, đền Mẫu phố Cát như một viên ngọc quý hiện lên uy nghiêm và cổ kính. Ngôi đền là nơi linh thiêng và mang giá trị văn hoá tâm linh to lớn trong lòng người dân địa phương và những vị du khách thập phương khi ghé thăm. Hãy cùng Top Thanh Hoá AZ tìm hiểu xem ngôi đền mẫu Phố Cát này có gì thú vị nhé!
Giới thiệu đôi nét về đền mẫu Phố Cát
Vị trí địa lý của ngôi đền
Đền mẫu Phố Cát toạ lạc ở thị trấn Vân Du, huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hoá. Đây là một vùng đất chiến lược quan trọng. Xưa kia các vương triều phong kiến như nhà Tiền Lê, Hậu Lê, nhà Hồ, Trịnh Kiểm đã mở đường qua Phố Cát để phục vụ cho mục đích quân sự.
Phố Cát vào những năm 1940 – 1941 còn là nơi in dấu chân hoạt động cách mạng của các chiến sĩ du kích cách mạng trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, đây cũng là một địa điểm quan trọng của chiến khu Hoà – Ninh – Thanh trong 9 năm kháng chiến trường kỳ gian khổ.
Đền mẫu Phố Cát thờ tự ai?
Đền mẫu Phố Cát thờ tự Thánh mẫu Liễu Hạnh. Bà vốn là con gái thứ hai của Ngọc Hoàng tên là Quỳnh Hoa xinh đẹp, tài giỏi. Bà đã giáng trần 3 lần và có công rất lớn trong việc giúp đỡ nhân dân thoát khổ, thoát nạn.
Tương truyền rằng, Phố Cát là vùng đất phong cảnh hữu tình, có đồi núi, có suối uốn quanh, hoa xanh và cỏ tốt quanh năm. Vì yêu quý con người cũng như cảnh sắc nơi đây nên Thánh Mẫu Liễu Hạnh đã giáng trần để cứu nhân độ thế, được nhân dân suy tôn là Đức Thánh Mẫu và trở thành một trong những Tứ bất tử của văn hoá tín ngưỡng Việt Nam (gồm Tản viên Sơn Thánh, Phù Đổng Thiên Vương, Chử Đồng Tử và Thánh mẫu Liễu Hạnh).
Lịch sử hình thành nên đền mẫu Phố Cát
Để bày tỏ sự biết ơn và lòng thành kính với công lao “cứu nhân độ thế”, diệt trừ gian ác của thánh mẫu Liễu Hạnh, người dân đã xây dựng đền để tưởng nhớ bà ngay ở địa điểm bà giáng thế lần thứ 3.
Đền mẫu Phố Cát được xây dựng vào khoảng niên hiệu Cảnh Hưng (1740 – 1786). Đến năm 1896 được trùng tu tiền đường, làm giải vũ, tô tượng. Trải qua nhiều thăng trầm lịch sử, với những lần bị tàn phá do chiến tranh, song chính quyền và nhân dân địa phương vẫn luôn cố gắng hết sức để gìn giữ và bảo tồn ngôi đền.
Cho đến nay, ngôi đền đã trở nên khang trang hơn, là nơi lui tới của nhiều người dân địa phương và các tín đồ tâm linh trên cả nước đến để cầu bình an, sức khoẻ và may mắn. Đặc biệt, trong các đền thờ Thánh mẫu thì đền Phố Cát là nơi đầu tiên trong cả nước được nhà vua ban tặng sắc phong thần cho Thánh mẫu là Thượng đẳng thần.
Khám phá lễ hội đặc sắc của đền mẫu Phố Cát
Lễ hội đền mẫu Phố Cát là sinh hoạt truyền thống mang yếu tố văn hoá tâm linh để tưởng nhớ một nữ thần trong quan niệm Tứ bất tử của người Việt. Lễ hội của đền được tổ chức kéo dài gần 2 tháng từ 18/01 đến 03/03 âm lịch hàng năm.
Lễ hội được tổ chức với phần nghi lễ trang trọng, thành kính. Hoạt động đặc sắc nhất trong lễ hội đó chính là lễ rước bóng Thánh mẫu. Phần hội được tổ chức tại đền Phố Cát và sân vận động thị trấn Vân Du với nhiều hoạt động sôi nổi như thi kéo co, giao lưu văn nghệ, dân vũ, thi đấu bóng chuyền hơi…
Các hoạt động diễn ra trong lễ hội đền Phố Cát không chỉ để tưởng nhớ công ơn to lớn của mẹ Thánh Mẫu – người mẹ của muôn dân mà còn nhằm giới thiệu, quảng bá những giá trị văn hóa, kiến trúc tiêu biểu, cảnh quan thiên nhiên của di tích thắng cảnh Phố Cát, quảng bá tiềm năng văn hóa, du lịch, hình ảnh đất và người Thạch Thành đến bạn bè trong và ngoài tỉnh.
Tìm hiểu kiến trúc của đền mẫu Phố Cát
Đền Phố Cát nằm ở lưng chừng núi, thoáng đãng, với thế đất đẹp. Gần đền có một dòng suối nhỏ, quanh co uốn lượn tạo nên phong cảnh hữu tình, đến trước cửa đền, dòng suối tụ thành một cái hồ nhỏ.
Ở suối có rất nhiều cá, cứ vào mùa hội đền người dân lại bắt gặp từng đàn cá tung tăng bơi lội “những con cá này rất linh thiêng và không ai dám mạo hiểm bắt chúng. Và đây cũng là một trong những trung tâm sinh hoạt văn hóa tâm linh tiêu biểu của người dân xứ Thanh.
Trong thế tay ngai của dãy núi, tổng hòa kiến trúc đền phố Cát gồm 4 công trình độc lập từ thấp lên cao gồm: Sân rộng với nghinh môn 8 mái; cung Đệ Tam, cung Đệ Nhị, cung Đệ Nhất. Xung quanh là tường hoa bao bọc. Mỗi cung có 3 gian thông, hai gian hai đầu cung nhị và cung đệ tam là đường lên xuống liên hoàn giữa các cung, bên trong các cung là đồ thờ…
Bên cạnh công trình chính là Nhà Quan cư (Nhà khách), Cổng Tam quan 2 tầng 8 mái, lầu vọng ngư, tường hoa, cây cảnh, cầu cong bằng đá bắc qua suối để khách bộ hành đến Đền Quan Giám và đi vào khu vực Đền Bùi…Phía trước đền có 3 ngọn núi đá án ngữ như bức bình phong.
Trước đền Phố Cát và đền Quan Giám sát có dòng suối nhỏ đổ về. Cây cầu bằng đá bắc qua suối hình vòng cung. Tại đền Phố Cát còn lưu giữ một số hiện vật quý như tượng, kiệu, bia đá… thời Nguyễn.
Gợi ý địa điểm vui chơi khác gần đền mẫu Phố Cát
Du lịch Thác Mây
Thác Mây “Chín bậc tình yêu” thuộc xã Thạch Lâm, huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hóa với dáng vẻ mềm mại tuyệt đẹp cùng một truyền thuyết về 9 nàng tiên là một lựa chọn thú vị. Thác Mây được đổ xuống từ đỉnh núi Thạch Lâm, ở độ cao khoảng 100m, với 9 chín bậc thác gối lên nhau tạo thành những con nước mềm mại như đường lượn sóng của một dải lụa trắng.
Mỗi bậc thác tượng trưng cho một nàng tiên, chín bước chân, chín bậc tình yêu… Từ bao đời nay, người dân ở đây vẫn truyền tai nhau rằng, những đôi lứa đang yêu nhau cùng nhau lên tắm thác “Chín bậc tình yêu”, thì tình yêu sẽ ngày càng mặn nồng và nên vợ nên chồng.
Thác Voi
Thác Voi nằm tại xã Thành Vân, huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hoá. Là một trong những điểm đến thú vị để khám phá khi bạn đến Thanh Hóa. Tại đây, bạn có thể tận hưởng vẻ đẹp thiên nhiên và thả mình vào dòng nước trong lành. Khung cảnh yên bình và hòa quyện với mọi vật xung quanh thác sẽ mang đến cho bạn những khoảnh khắc thư giãn và tĩnh lặng.
Những lưu ý khi đến chiêm bái đền mẫu Phố Cát
- Tìm hiểu về lịch sử, văn hóa và nghi lễ thờ Mẫu tại Đền Mẫu Phố Cát.
- Chuẩn bị trang phục lịch sự, kín đáo.
- Mang theo lễ vật phù hợp. Lễ vật thường bao gồm hoa, quả, hương, oản, tiền lẻ,… Bạn có thể mua lễ vật tại các quầy bán đồ lễ gần đền.
- Giữ gìn vệ sinh chung. Không xả rác bừa bãi, không làm ồn ào náo động trong khuôn viên đền.
- Nên mang theo tiền lẻ để mua sắm đồ lễ và công đức.
Những lưu ý khi đến chiêm bái tại đền mẫu
Trong hệ thống đền phủ thờ Mẫu Liễu Hạnh trên địa bàn Thanh Hóa, cùng đền Sòng, đền Chín Giếng, đền Phố Cát được coi là điểm linh thiêng, bởi sự xuất hiện đặc biệt và vai trò quan trọng của nó trong tín ngưỡng thờ Mẫu. Nếu bạn là một tín đồ tâm linh và mong muốn cầu bình an, may mắn thì hãy đến đền thờ mẫu Phố Cát để được che chở và bảo vệ nhé.
